I. Ahsitan
| I. Ahsitan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Şirvaşah I. Ahsitan'ın bakır fulus 'u | |||||
| Hüküm süresi | 1160 - 1197 | ||||
| Taç giymesi | 1160 | ||||
| Önce gelen | II. Afridun | ||||
| Sonra gelen | I. Şahenşah | ||||
| Doğum | ? Şamahı | ||||
| Ölüm | 1197 Şamahı | ||||
| Eş(ler)i | İsmeddin Safvaddin Safvat el-İslam, IV. Davit'in torunu | ||||
| Çocuk(lar)ı | Prens Abul Fath Muhammad Şah ve Prens Manuchehr dahil olmak üzere 4 kız ve 2 oğlu hepsi 1192 depreminde öldü | ||||
| |||||
| Hanedan | Şirvanşah Hanedanı | ||||
| Babası | III. Manuçehr | ||||
I. Ahsitan (h. 1160-1197) en çok günümüzde Azerbaycan'da yer alan başkentini Şamahı'dan Bakü'ye taşımasıyla tanınan 21. Şirvanşah kralıdır.
İsmi
[değiştir | kaynağı değiştir]İsminin anlamı bilim insanları arasında tartışma konusudur. Vladimir Minorski'ye göre, adı Osetçedir ve "güçlü" (Gürcüce Ağsartan) anlamına gelir.[1]
Hükümdarlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şemseddin İldeniz'in müdahalesiyle iktidara geldi. Ahsitan tahta çıktığında Selçuklu Türkleri ve Gürcistan ile dostluk ilişkilerini yeniden kurdu. 1173'te, genellikle Şirvan'da kalan kuzeni Bizans İmparatoru I. Andronikos'un yardımıyla Prens Demi'nin Gürcü isyanını bastırarak kayınpederinin yardımına geldi. Kariyerinin ilk yıllarında askeri yardım için Atabeg Azerbaycan'a güvenmesine rağmen, 1186'da onlara saldırmak için bir fırsat sezmişti. Bu kararı kötü sonuçlandı ve Atabeg hükümdarı Kızılarslan, tüm Selçuklu İmparatorluğu'nu istila etmeye devam etmeden önce Şirvan'ın çoğunu ele geçirerek karşı saldırıya geçti. Bir yıl sonra, 1192'de Şamahı korkunç bir depremle yıkıldı ve Ahsitan, Şirvan'ın başkentini Bakü şehrine taşıdı.
Rus ve Kıpçakların baskınları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hükümdarlığı, 1174'te 73 gemiyle Rusların Volga'dan yelken açan ve Kura Nehri'nin kıyılarını tehdit eden akınlarını gördü. Bu arada, bir Kıpçak göçebe gurubu Derbent'i yağmaladı ve aynı yıl Şabran'ı ele geçirdi. Ahsitan, Derbent kuşatmasında olduğu gibi başarılı olan müttefikleri Gürcistan ve Bizans İmparatorluğu'nu çağırdı. III. Giorgi, I. Andronikos'un yardımlarıyla şehri alıp ve Şah'a devretti. Rus donanmasını da yendiler ve yaktılar.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Birkaç kez evlendi, ilk olarak kuzeni IV. Davit'in torunu ve 1192 depreminde ölen İsmeddin Safvaddin Safvat el-İslam, ikincisi ise Rusudan'ın kızıdır. Çocukları:
- Prens Abul Fath Muhammad Şah - akıl hocası Hakanî idi, yetişkinliğe ulaşamadan 1176'da öldü.
- Prens Manuçehr - d. 1176/77, 16 yaşında 1192 depreminde öldü.
- isimsiz kızı - Atabeg prens Amir Amiran Ömer ile evlendi, 1192 depreminde öldü.
- isimsiz 3 kızı - 1192 depreminde öldü.
Tüm ailesi 1192 Şamahı depreminde öldü. Ardılları sadece kardeşleri kaldı.
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Şamahı'dan Bakü'ye başkent değişimi hükümdarlığının dikkate değer olayıdır. Kız Kulesi ve Mardakan kalesi onun hükümdarlığı döneminde yapılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Minorsky. Khaqani and Andronicos Comnenus (PDF)" (PDF). 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.